(បាងកក)៖ នាថ្ងៃសុក្រ ទី២៩ ខែសីហានេះ លោកស្រី Paetongtarn Shinawatra ដែលជាកូនស្រីរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ លោក Thaksin Shinawatra ត្រូវបានដកហូតតំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តីជាផ្លូវការ ដោយតុលាការធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសថៃ សម្រាប់ការរំលោភបំពានក្រមសីលធម៌នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បន្ទាប់ពីលោកស្រីឡើងកាន់អំណាចបានត្រឹម១ឆ្នាំ។

តើនឹងមានអ្វីកើតឡើងបន្ទាប់?

ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី លោក Phumtham Wechayachai រួមជាមួយគណៈរដ្ឋមន្រ្តីបច្ចុប្បន្ន នឹងបន្តការដឹកនាំក្នុងនាមជារដ្ឋាភិបាលចាំផ្ទះ រហូតទាល់តែមាននាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី ត្រូវបានជ្រើសរើសដោយសភានៅថ្ងៃកំណត់មួយ ដែលនឹងសម្រេចដោយប្រធានសភា។

គេហទំព័ររដ្ឋសភាថៃ បានចេញផ្សាយសេចក្តីជូនដំណឹង និងរបៀបវារៈសម្រាប់សម័យប្រជុំសភាវិសាមញ្ញ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី៣ ដល់ថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខនេះ ដែលគេរំពឹងថា ជាកាលបរិច្ឆេទសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ត្រីទី៣២ របស់ប្រទេស។

តើនរណាខ្លះជាបេក្ខជន អាចក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី?

គិតត្រឹមពេលនេះ នៅមានបេក្ខជនសមស្រប៥នាក់ទៀត ដែលត្រូវបានប្រកាសកាលពីមុនពេល បោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ២០២៣។ គណបក្សភឿថៃ ពីដំបូងឡើយមានបេក្ខជនរបស់ខ្លួន សរុប៣រូប ប៉ុន្តែឥឡូវនៅសល់តែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺលោក Chaikasem Nitisiri អាយុ៧៧ឆ្នាំ ដែលជាអតីតរដ្ឋមន្រ្តីយុត្តិធម៌និងជាអគ្គរដ្ឋអាជ្ញា ហើយមិនសូវចេញមុខចេញមាត់នោះទេ ប៉ុន្តែកន្លងមក លោកធ្លាប់បាននិយាយថា លោកត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ ដើម្បីឡើងទទួលបន្ទុក។

រីឯបេក្ខជនដទៃទៀត រួមមានលោក Anutin Charnvirakul អាយុ៥៨ឆ្នាំ ដែលធ្លាប់ជាអតីតឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជាអតីតរដ្ឋមន្រ្តីមហាផ្ទៃ មុនពេលគណបក្ស Bhumjaithai របស់លោកបានដើរចាកចេញពីរដ្ឋាភិបាលចម្រុះរបស់លោកស្រី Paetongtarn កាលពីខែមិថុនា។

ក្រៅពីនេះ បេក្ខជន៣រូបទៀត គឺរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងថាមពលបច្ចុប្បន្ន លោក Pirapan Salirathavibhaga, អតីតឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី លោក Jurin Laksanawisit និងអតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី លោក Prayuth Chan-ocha។ លោក Prayuth សព្វថ្ងៃអាយុ៧១ឆ្នាំ និងបានចូលនិវត្តន៍ពីនយោបាយ ហើយឥឡូវលោកមានតួនាទីជាទីប្រឹក្សាព្រះរាជវាំង។

តើបេក្ខជនត្រូវការសំឡេងគាំទ្រប៉ុន្មាន ដើម្បីអាចជាប់ជានាយករដ្ឋមន្រ្តី?

បេក្ខជនម្នាក់ត្រូវការសំឡេងគាំទ្រតែងតាំងពីសមាជិកសភាយ៉ាងហោច៥០នាក់ មុនពេលការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសអាចប្រព្រឹត្តទៅ។ សំឡេងគាំទ្រ​លើសពីពាក់កណ្តាល នៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភានាពេលបច្ចុប្បន្នសរុប៤៩២នាក់ ឬស្មើនឹង២៤៧សំឡេង ត្រូវការចាំបាច់ដើម្បីក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តី។ ប្រសិនបើបេក្ខជនទទួលបរាជ័យ រដ្ឋសភាត្រូវបើកកិច្ចប្រជុំសាជាថ្មី ហើយនីតិវិធីនេះ នឹងត្រូវបន្តដដែល សម្រាប់បេក្ខជនណាដែលត្រូវបានតែងតាំងឈ្មោះ រហូតទាល់តែនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី ត្រូវបានជ្រើសរើស ដោយគ្មានពេលវេលាកំណត់នោះទេ។

តើអាចមានសេណារីយ៉ូអ្វីខ្លះ?

លទ្ធភាពនៃគណបក្ស Pheu Thai នៅរក្សាអំណាចតាមរយៈលោក Chaikasem នឹងអាស្រ័យជាចម្បងទៅលើថា តើលោក Thaksin ដែលបើទោះបីជាកូនស្រីលោក ត្រូវបានដកតំណែងក៏ដោយហើយនោះ នៅមានការព្រមព្រៀងគ្នាអ្វីទៀតដែរឬក៏អត់ជាមួយ ក្រុមអភិរក្សនិយម ដែលមានឥទ្ធិពលនយោបាយដ៏ធំសម្បើម ហើយអាចរារាំងផែនការរបស់លោកយ៉ាងងាយ។

ស្របពេលដែលក្រុមអភិរក្សនិយម ធ្លាប់មានប្រវត្តិរកាំរកូសខ្លាំងជាមួយលោក Thaksin ក៏ដោយក្តីអ្នកវិភាគខ្លះនៅយល់ថា ពួកគេប្រហែលមើលឃើញរូបលោកជាជម្រើសមួយ គ្រាន់បើជាងជម្រើសផ្សេងទៀត។ ព្រោះថាការចុះខ្សោយនៃអំណាចរបស់​លោក Thaksin អាចនាំទៅរកការបោះឆ្នោតសកលថ្មីមុនអាណត្តិ ហើយបើកទ្វារចំហសម្រាប់គណបក្ស People's Party ដែលជាបក្សប្រឆាំងចម្រើននិយមមួយ មានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងក្លា ហើយប្រកាន់និន្នាការកំណែទម្រង់ ដែលគំរាមកំហែងធ្ងន់ធ្ងរ ចំពោះផលប្រយោជន៍ស្នូលរបស់ក្រុមអភិរក្សនិយម និងយោធាដែលស្មោះស្ម័គ្រនឹងស្ថាប័នព្រះមហាក្សត្រ។

ទោះបីមិនសូវមានបទពិសោធន៍នយោបាយក្តី ជម្រើសលោក Chaikasem ជានាយករដ្ឋមន្រ្តី អាចនឹងបម្រើជាដំណោះស្រាយ​បណ្តោះអាសន្នមួយ ដែលមានការឯកភាពគ្នាបាន ប៉ុន្តែលោកនឹងជួបការលំបាក ក្នុងការសម្រេចឱ្យបាននូវការធ្វើកំណែទម្រង់ផ្សេងៗ ឬការស្រោចស្រង់សេដ្ឋកិច្ចដែលបានធ្លាក់ចុះ ឱ្យងើបឡើងវិញ។ ភាពស្រពេចស្រពិលផ្នែកនយោបាយ អាចនឹងរីករាលដាល ហើយ​ចក្ខុវិស័យសេដ្ឋកិច្ច អាចនឹងបន្តអាប់អួរ សម្រាប់មួយរយៈពេល។

សេណារីយ៉ូដទៃទៀត រួមមានដូចជា មេដឹកនាំបក្ស Bhumjaithai លោក Anutin ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តី ប៉ុន្តែ​រូបលោកនឹងត្រូវការសំឡេងគាំទ្រពីក្នុងចង្កោមរដ្ឋាភិបាល ដែលលោកបានដើរចេញកន្លងមក ព្រមទាំងពីសំណាក់បក្ស People's Party ដែលជាបក្សមានអាសនៈច្រើនជាងគេក្នុងសភា ហើយដែលបានបង្ហាញសញ្ញាថា​ នឹងគាំទ្ររូបលោក ប្រសិនបើលោកប្តេជ្ញាចំពោះ ​ការរៀបចំឱ្យមានការបោះឆ្នោតមុនអាណត្តិ។ រីឯសេណារីយ៉ូចុងក្រោយ គឺលោក Prayuth ត្រឡប់មកកាន់អំណាចសាជាថ្មី ប៉ុន្តែត្រូវធ្វើការជាមួយបក្ស Pheu Thai ខណៈរូបលោកនេះហើយ គឺជាមេទ័ពដែលបានដឹកនាំការធ្វើរដ្ឋប្រហារយោធា ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលមុនរបស់ Pheu Thai កាលពីឆ្នាំ២០១៤៕