(វ៉ាស៊ីនតោន)៖ ការសម្លុតគំរាមរបស់លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ ក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មលើឥណ្ឌា សម្រាប់ការបន្តទិញប្រេង និងអាវុធពីរុស្ស៉ី បានបង្កើនហានិភ័យសេដ្ឋកិច្ច ចំពោះប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីខាងត្បូងមួយនេះ និងកំពុងធ្វើតេស្ដលើទំនាក់ទំនងយូរអង្វែងរប​ស់ឥណ្ឌាជាមួយទីក្រុងមូស្គូ។ លោក ត្រាំ កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែកក្កដា បាននិយាយថារូបលោកនឹងយក ពន្ធគយ ២៥ភាគរយលើទំនិញនាំចូលពីឥណ្ឌា ហើយគំរាមថានឹងដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមប្រសិនបើទីក្រុងញូវដែលីមិនបញ្ឈប់ការទិញប្រេង និងអាវុធពីរុស្ស៉ីទេនោះ។

ការគំរាមរបស់លោក ត្រាំ ធ្វើឡើងតែមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីរូបលោកកាត់បន្ថយឱសានវាទមកនៅត្រឹម១០ថ្ងៃ ដើម្បីឱ្យរុស្ស៉ីយល់ព្រមទទួលយកបទឈប់បាញ់ជាមួយអ៊ុយក្រែន។ វ៉ាស៊ីនតោន និងប្រទេសជាដៃគូ មើលឃើញថាការបន្តទិញប្រេងពីរុស្ស៉ីរបស់ឥណ្ឌា គឺជាការគំាទ្រដោយស្ងៀមស្ងាត់ និងបានធ្វើឱ្យចុះខ្សោយដល់ទណ្ឌកម្មដែលពួកគេបានដាក់ចេញជាការឆ្លើយតបទៅនឹង ការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៉ីនៅអ៊ុយក្រែន។ ឥណ្ឌាមានទំនាក់ទំនងរឹងមាំ និងស្ថិរភាពជាមួយរុស្ស៉ីជាង ៧ទសវត្សរ៍មកហើយ។ ទំនាក់ទំនងយូរអង្វែងនេះមានប្រភពចេញពីសម័យសង្រ្គាមត្រជាក់ នៅពេលឥណ្ឌារក្សាទំនាក់ទំនងមិត្តភាពជាមួយទីក្រុងមូស្គូ ខណៈនៅពេលនោះសហរដ្ឋអាមេរិកមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយប៉ាគីស្ថានដែលជាសត្រូវរបស់ឥណ្ឌា។

ថ្វីបើឥណ្ឌាប្រកាន់យកគោលនយោបាយមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធក៏ដោយ តែការគាំទ្ររបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំពោះប៉ាគីស្ថាននៅក្នុងសង្រ្គាមស៊ីវិលឆ្នាំ១៩៧១ ដែលនាំទៅរកការបង្កើតប្រទេសបង់ក្លាដែស ទីក្រុងញូដែលីបានងាកកាន់តែជិតស្និទ្ធទៅរកមូស្គូ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ទំនាក់ទំនងរវាងឥណ្ឌា ​និងរុស្ស៉ីត្រូវបានពង្រឹងជាបន្តបន្ទាប់ ក្នុងរយៈពេល៣ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះជាមួយការផ្តោតលើ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសំខាន់ៗដូចជាអវកាស ថាមពលនុយក្លេអ៊ែរ និងយោធា។ ខណៈទំនាកទំនងរបស់ឥណ្ឌាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្ដើមល្អប្រសើរឡើងប៉ុន្មានទសវត្សរ៍មកនេះ ឥណ្ឌា បានកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែករបស់ខ្លួនខ្លាំងពេកលើការទិញអាវុធពីរុស្ស៉ី ដោយងាកទៅទិញអាវុធបន្ថែមពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្ដាប្រទេសអឺរ៉ុប។

នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា លោក Narendra Modi បានបន្តរក្សាទំនាក់ទំនងយូរអង្វែងរបស់ឥណ្ឌាជាមួយទីក្រុងមូស្គូ ស្របពេលបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងស៊ីជម្រៅជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកដែលលោកចាត់ទុក ថាជាដៃគូមួយដ៏សំខាន់ដើម្បីទប់ទល់ជាមួយចិន។ បន្ទាប់ពីកងកម្លាំងរុស្ស៉ីបានចូលឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនកាលពីឆ្នាំ២០២២ ហើយបណ្ដាប្រទេសលោកខាងលិចរឹតបន្តឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មលើមូស្គូ ឥណ្ឌាបានចាប់ផ្ដើមបង្កើនការទិញប្រេងពីរុស្ស៉ី ក្រោមការលក់បញ្ចុះតម្លៃ។ ឥណ្ឌាបានស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យសំខាន់ៗមួយចំនួនដែលស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការថ្កោលទោស ឬរិះគន់ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៉ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន និងបានបោះឆ្នោតអនុបវាទនៅ UN ជុំវិញការថ្កោលទោសសង្រ្គាមរបស់រុស្ស៉ីនៅអ៊ុយក្រែន។ ឥណ្ឌាក៏បានបដិសេធផងដែរក្នុងការចូលរួមអនុវត្តការដាក់ទណ្ឌកម្ម ប្រឆាំងរុស្ស៉ី។

លោក Modi បានរក្សាទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយលោក ពូទីន និងបានបំពេញទស្សនកិច្ចទៅកាន់រុស្ស៉ីកាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤។ លោក ពូទីនវិញគ្រោងនឹងធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់ឥណ្ឌា ក្នុងឆ្នាំ២០២៥នេះ។ ដោយឡែក បើនិយាយពីទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មវិញ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងឥណ្ឌា និងរុស្ស៉ីកើនឡើងបំបែកកំណត់ត្រាថ្មីមួយ ដល់៦៨.៧ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥។ រីឯការនាំចេញរបស់ឥណ្ឌាទៅកាន់រុស្ស៉ីមានទំហំ ៤.៩ពាន់លានដុល្លារ និងការនាំចូលពីរុស្ស៉ីវិញមានទំហំ ៦៣.៨ពាន់លានដុល្លារ។ រុស្ស៉ីបានបោះទុនវិនិយោគ យ៉ាងធំសម្បើមនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា លើវិស័យប្រេង និងឧស្ម័ន ឥន្ធនៈគីមី ធនាគារ ផ្លូវដែក និងដែកថែប ខណៈការវិនិយោគរបស់ឥណ្ឌានៅរុស្ស៉ីគឺផ្ដោតជាសំខាន់លើប្រេង ឧស្ម័ន និងថ្នាំពេទ្យ។ ឥណ្ឌាដែលជាប្រទេសប្រើប្រាស់ប្រេងធំលំដាប់ទី៣ នៅលើពិភពលោក បានទិញប្រេងពីរុស្ស៉ី ៣៥ភាគរយនៃប្រេងសរុបដែលខ្លួនបានទិញ ហើយថែមទាំងឥណ្ឌាបានបង្កើនការទិញប្រេងពីរុស្ស៉ី ពីព្រោះចំណេញដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លូន ដ្បិតរុស្ស៉ីលក់បញ្ចុះតម្លៃ។

ឥណ្ឌាធ្លាប់ពឹងផ្អែកជាប្រពៃណីលើអ្នកផ្គត់ផ្គង់មកពីតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា ដូចជាអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ដើម្បីបំពេញតម្រូវការប្រេងរបស់ខ្លួន។ ដូច្នេះការបែរចេញពីការទិញប្រេងពីរុស្ស៉ី នឹងជំរុញឱ្យឥណ្ឌាត្រឡប់ទៅ ពឹងផ្អែកលើអ្នកផ្គត់ផ្គង់នៅមជ្ឈិមបូព៌ា ដែលអាចនឹងធ្វើឱ្យតម្លៃប្រេងនាំចូលឡើងថ្លៃ។ បើតាមរបាយការណ៍មួយកាលពីខែមីនាកន្លងទៅ វិទ្យាសា្ថនស្រាវជ្រាវសនិ្តភាពអន្តរជាតិ (Stockholm International Peace Research Institute) រុស្ស៉ីជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់អាវុធដ៏ធំបំផុតសម្រាប់ឥណ្ឌា។ ឥណ្ឌាបានទិញយន្ដហោះចម្បាំង រថក្រោះប្រយុទ្ធ និងមីស៊ីលពីរុស្ស៉ី ហើយប្រទេសទាំង២ បានបង្កើត ការវិនិយោគរួមគ្នាលើការផលិតកាំភ្លើង AK សម្រាប់កងទ័ពឥណ្ឌា។ ឥណ្ឌាដែលជាអ្នកទិញអាវុធធំបំផុតលំដាប់ទី២ នៅលើពិភពលោកបានកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើការទិញអាវុធពីរុស្ស៉ីសន្សឹមៗ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ បច្ចុប្បន្នមិនទាន់មានគម្រោងទិញអាវុធធំៗជាមួយរុស្ស៉ីនៅឡើយទេ នាប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ក្នុងពេលដែលឥណ្ឌាកំពុងបន្តធ្វើពិពិធកម្មប្រភពផ្គត់ផ្គង់អាវុធ បន្ទាប់ពី ការពន្យារពេលក្នុងការប្រគល់ប្រព័ន្ធខែលប្រឆាំងមីស៊ីល S-400។ សព្វថ្ងៃ អាវុធភាគច្រើនដែលឥណ្ឌាទិញ មានប្រភពមកពីសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងនោះបើតាមរបាយការណ៍សភាអាមេរិកឆ្នាំ២០២៥ ឥណ្ឌាបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងទិញអាវុធពីសហរដ្ឋអាមេរិកទំហំ ២៤ពាន់លានដុល្លារ មានដូចជាឧទ្ធម្ភាគចក្រប្រយុទ្ធ យន្ដហោះដឹកជញ្ជូន និងកំាភ្លើងធំជាដើម។

តាមក្រុមអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច ការបែរខ្នងណាមួយពីការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយរុស្ស៉ី អាចនឹងបង្កផលវិបាកជាក់ស្ដែងដល់អតិផរណា និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ឥណ្ឌា។ តួយ៉ាង ធនាគារ Standard Chartered Plc បានវាយតម្លៃថាការបញ្ឈប់ការទិញប្រេង ១០០ភាគរយពីរុស្ស៉ី អាចនឹងធ្វើឱ្យការចំណាយរបស់ឥណ្ឌាលើការនាំចូលប្រេងប្រចាំឆ្នាំ កើនឡើងពី ៤ ទៅ ៦.៥ពាន់លានដុល្លារ។ តាមការវាយតម្លៃនេះដែល ប្រសិនបើឥណ្ឌាឈប់ទិញប្រេងពីរុស្ស៉ី នោះតម្លៃប្រេងនឹងហក់ឡើងថ្លៃខ្ពស់ ហើយអ្នកដែលរងផលប៉ះពាល់មុនគេ គឺប្រជាជនឥណ្ឌា។

គួរបញ្ជាក់ថា ទំនាក់ទំនងរឹងមាំរវាងឥណ្ឌា និងរុស្ស៉ី តែងតែបង្កភាពក្ដៅក្រហាយ និងការខកចិត្តដល់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនដែលចាត់ទុកថាទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយឥណ្ឌា គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយដើម្បីទប់ទល់ ជាមួយចិន។ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌាបានគូសបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយពីការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ុន្តែមិនបានឆ្លើយតបទៅនឹងការគំរាម របស់លោក ត្រាំ ដាក់ទណ្ឌកម្មប្រឆាំងឥណ្ឌា ជុំវិញការបន្តទិញប្រេង និងអាវុធពីរុស្ស៉ីនោះទេ។ ការវិភាគមួយរបស់ Bloomberg Economics បាននិយាយថាសហរដ្ឋអាមេរិក និងឥណ្ឌា សុទ្ធតែប្រថុយនឹង ការខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរដូចគ្នា។ ពោលគឺការដែលលោក ត្រាំ ទាញភ្ជាប់ការទិញអាវុធ និងប្រេងពីរុស្ស៉ីជាមួយកិច្ចចរចាពាណិជ្ជកម្ម វាទំនងជានឹងបង្កភាពរកាំរកូសនៅក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងវ៉ាស៊ីនតោន និងញូវដែលី ជាពិសេសក្រោយជម្លោះជាមួយប៉ាគីស្ថាន ថ្មីៗនេះ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ការអូសបន្លាយភាពជាប់គាំងណាមួយនឹងធ្វើឱ្យរារាំងស្ទះដល់ទំនាក់ទំនង និងធ្វើឱ្យយឺតយ៉ាវដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើបច្ចេកវិទ្យា និងអាវុធ រវាងប្រទេសទាំង២ តួយ៉ាងនៅក្នុងការទប់ទល់នឹងការកើនឡើងឥទ្ធិពលចិន៕