(វ៉ាស៉ីនតោន)៖ កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី៨ ខែសីហា ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ បាននិយាយថា រូបលោកនឹងជួបជាមួយ​ប្រធានាធិបតីរុស្ស៉ី លោក វ៉្លាឌីមៀ ពូទីន នៅថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ក្នុងរដ្ឋ Alaska ជារដ្ឋមួយដែលចក្រភពរុស្ស៉ីបានលក់ឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងតម្លៃ ៧.២លានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ១៨៦៧ នៅពេលសេ្តច Czar Alexander ទី២ វ័ណ្ឌកដោយសារបំណុលសង្រ្គាម។ កិច្ចប្រជុំរបៀបនេះត្រូវបានគេ មើលឃើញថាជាការផ្លាស់ប្ដូរមួយនៅក្នុងគោលនយោបាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ លោកខាងលិចមួយភាគធំបានចាត់ទុកលោក ពូទីន ជាប្រភេទមនុស្សមិនគួររាប់រក ចាប់តាំងពីរុស្ស៉ីបានបើកការឈ្លានពាន អ៊ុយក្រែនកាលពីឆ្នាំ២០២២។ ដូច្នេះការដែលប្រធានាធិបតីអាមេរិកម្នាក់មានបំណងជួបលោក ពូទីន អាចនឹងត្រូវបានគេបកស្រាយថាជាជោគជ័យខាងការទូតមួយសម្រាប់វិមានក្រឹមឡាំង។

ក៏ប៉ុន្តែដោយមិនមានវត្តមានចូលរួមពីតំណាងអ៊ុយក្រែន ឱកាសដែលកិច្ចចរចារវាងលោក លោក ត្រាំ និងលោក ពូទីន សម្រេចបានលទ្ធផលផ្លែផ្កាធំដុំគឺមានតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ លោកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន វ៉ូឡូឌីមៀ ហ្សេលេនស្គី កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី៩ ខែសីហា ទាត់ចោលចំពោះគំនិតចង់ឱ្យអ៊ុយក្រែនកាត់ទឹកដីឱ្យរុស្ស៉ី បន្ទាប់ពីលោក ត្រាំ បានព្រលយថាកិច្ចព្រមព្រៀងមួយអាចនឹងតម្រូវឱ្យអ៊ុយក្រែនបោះបង់ចោល ទឹកដីមួយចំនួន។

* តើលោក ពូទីន ចង់បានអ្វីពីកិច្ចចរចាជាមួយលោក ត្រាំ?
វាអាចទៅរួចថាលោក ពូទីន កំពុងប្រើប្រាស់កិច្ចប្រជុំកំពូលជាមួយលោក ត្រាំ ជាយុទ្ធសាស្ត្រកេងចំណេញពេលវេលា និងប្រើជាមធ្យោបាយដើម្បីសាកល្បងស្ដារទំនាក់ទំនងជាមួយទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។ បើនិយាយ ដល់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ កិច្ចប្រជុំកំពូលជាមួយលោក ត្រាំ នៅរដ្ឋ Alaska មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការយល់ឃើញពីពិភពលោករបស់លោក ពូទីនដែលថាបណ្ដាប្រទេសជាកំពូលមហាអំណាចគួរតែកំណត់ដែន ឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន ដូចគ្នាទៅនឹងរបៀបដែលអតីតមេដឹកនាំសូវៀតស្ដាលីនបានជួបជាមួយអតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Franklin D.Roosevelt និងអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស លោក Winston Churchill នៅក្នុងទីក្រុង Yalta នៅឆ្នាំ១៩៤៥ ដើម្បីពុះចែកអឺរ៉ុប បែងចែកដែនឥទ្ធិពលគ្រប់គ្រងក្រោយសង្រ្គាមលោកលើកទី២បិទបញ្ចប់។

លោក ពូទីន ជឿជាក់ថាដោយមានឃ្លាំងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដ៏ធំមហិមារ រុស្ស៉ីនៅតែជាមហាអំណាចមួយនៅលើពិភពលោក បើទោះជារុស្ស៉ីផលិតរបស់របរប្រើប្រាស់តិចតួចដែលប្រទេសជុំវិញពិភពលោកត្រូវការ ក្រៅតែពីប្រេង និងឧស្ម័នក៏ដោយ។ លោក ពូទីនដែលធ្លាប់ហៅការដួលរលំសហភាពសូវៀតក្នុងឆ្នាំ១៩៩១ ថាជាមហន្តរាយភូមិសាស្ត្រនយោបាយមួយប្រចាំស.វ បានខ្នះខ្នែងស្វែងរកភាពខ្លាំងឱ្យរុស្ស៉ីឡើងវិញ ជាមួយការអះអាងពីអធិបតេយ្យរបស់រុស្ស៉ីលើអ៊ុយក្រែន។ រុស្ស៉ី និងអ៊ុយក្រែនបានរៀបចំកិច្ចចរចាចំនួន៣លើករួចមកហើយក្នុងទីក្រុង Istanbul ហើយទីក្រុងមូស្គូបានប្រើប្រាស់កិច្ចចរចារបៀបនេះដើម្បី ព្យាយាមសម្រេចឱ្យបាននូវអ្វីដែលខ្លួនមិនអាចឈ្នះនៅលើសមរភូមិ។ លោក ពូទីន ត្រូវបានគេមើលឃើញថាអាចនឹងទាមទារជាអតិបរមានូវសំណើមួយចំនួននៅឯកិច្ចចរចាជាមួយលោក ត្រាំ ក្នុងនោះរួមមាន ទាមទារតំបន់ភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែនជាកម្មសិទ្ធិរបស់រុស្ស៉ី បិទខ្ទប់កុំឱ្យអ៊ុយក្រែនក្លាយជាសមាជិក NATO រារាំងកុំឱ្យ NATO ពង្រីកខ្លួនបន្ថែមទៅកាន់ប្រទេសក្នុងតំបន់អឺរ៉ុបខាងកើតដែលធ្លាប់ជាអតីតទឹកដី សហភាពសូវៀត កំណត់ទំហំយោធារបស់អ៊ុយក្រែន និងធានាឱ្យបានថារដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែនមានទំនោរមិត្តភាពចំពោះរុស្ស៉ី។

* តើលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានអ្វីពីកិច្ចចរចាជាមួយលោក ពូទីន?
សម្រាប់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ ដែលចាត់ទុកខ្លួនឯងថាជាអ្នកពូកែខាងចរចាស្វែងរកកិច្ចព្រមព្រៀង ការបោះជំហានដ៏សំខាន់ណាមួយឆ្ពោះទៅរកសន្តិភាពនៅអ៊ុយក្រែន គឺជាមរតកនយោបាយ និងជាកេរ្តិ៍ឈ្មោះមួយដែលលោកចង់ឱ្យពិភពកលោកចារទុកជាប្រវត្តិសាស្ត្រ។ លោក ត្រាំ ក៏បានបង្ហាញពីគោលបំណងដោយបើកចំហផងដែរថារូបលោកចង់បានពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាព ហើយថែមទាំង អះអាងថារូបលោកសមនឹងទទួលបានពានរង្វាន់នេះសម្រាប់កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់លោកក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិអ៊ុយក្រែន និងជម្លោះផ្សេងទៀត។ លោក ត្រាំ បាននិយាយថាចង់រៀបចំកិច្ចចរចាត្រីភាគីជាមួយ លោក ពូទីន និងលោក ហ្សេលេនស្គី។ ប៉ុន្តែមកទល់នឹងពេលនេះ ទាំងលោក ពូទីន និងលោក ហ្សេលេនស្គីមិនទាន់បង្ហាញឆន្ទៈជួបមុខគ្នាដោយផ្ទាល់នៅឡើយទេ។

គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងសុន្ទរកថាមួយកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី៩ ខែសីហា លោក ហ្សេលេនស្គី បានទាត់ចោលលទ្ធភាពនៃកិច្ចព្រមព្រៀងមួយដែលផាត់អ៊ុយក្រែនចេញ។ «រាល់ការសម្រេចចិត្តដែលធ្វើឡើងប្រឆាំងនឹង ពួកយើង រាល់ការសម្រេចចិត្តណាមួយដោយគ្មានការចូលរួមពីអ៊ុយក្រែន គឺស្មើនឹងការសម្រេចចិត្តប្រឆាំងនឹងសន្តិភាព»។ នេះជាការគូសបញ្ជាក់របស់លោក ហ្សេលេនស្គី។ ដូចគ្នាទៅលោក ហ្សេលេនស្គី បណ្ដាប្រទេសមេដឹកនាំអឺរ៉ុបក៏បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភខ្លាចក្រែងដែរថាលោក ត្រាំ និងលោក ពូទីន អាចនឹងចរចាគ្នាឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងមួយលើលក្ខខណ្ឌរបស់មេដឹកនាំទាំង២ ហើយបង្ខំឱ្យអ៊ុយក្រែន ទទួលយក៕