(ភ្នំពេញ)៖ លោក ថុង ម៉េងដាវិត អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានសិក្សាចិន-អាស៊ាន នៃសាកលវិទ្យាល័យ ខេមតិច បានលើកឡើងថា សន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ច បានក្លាយជានិយមន័យមួយនៃភាពធន់របស់ជាតិនៅសតវត្សរ៍ទី២១។ ជាទម្លាប់ នៅពេលដែលអ្នកបង្កើតគោលនយោបាយនិយាយអំពី «សន្តិសុខ» គឺមានការផ្តោតសំខាន់ គឺទៅលើកម្លាំងយោធា ឬបូរណភាពទឹកដី។ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះ សមត្ថភាពរបស់រដ្ឋក្នុងការការពារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនពីការប៉ះទង្គិច ធានាបាននូវកំណើនថេរ និងធានាបានជីវភាពរស់នៅសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន គឺមានសារៈសំខាន់ដូចគ្នា។

សន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ច គឺពិតជាសំខាន់ដែលសំដៅទៅលើសមត្ថភាពរបស់ប្រទេសមួយដើម្បីទ្រទ្រង់ការអភិវឌ្ឍ ការបាននូវរក្សាស្ថិរភាព និងការពារខ្លួនពីភាពងាយរងគ្រោះទាំងខាងក្នុងនិងខាងក្រៅ។ វាជាការរួមបញ្ចូលនូវទិដ្ឋភាពជាច្រើនដូចជាលទ្ធភាពទទួលបានធនធានដែលអាចទុកចិត្តបាន ស្ថិរភាពនៃទីផ្សារ និងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ ការការពារប្រឆាំងនឹងការពឹងផ្អែកពីខាងក្រៅ និងសមត្ថភាពនវានុវត្តន៍និងការប្រកួតប្រជែងជាសកល។

នៅក្នុងយុគសម័យនៃសកលភាវូបនីយកម្មដែលមានការប្រែប្រួលយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងការពឹងផ្អែកគ្នាទៅវិញទៅមក ភាពងាយរងគ្រោះផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច នឹងមិនអាចត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាហានិភ័យបន្ទាប់បន្សំនៃយោធា ឬនយោបាយទៀតទេ។ ជំងឺរាតត្បាតសកល ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ សន្តិសុខផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា និងភាពតានតឹងផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយ សុទ្ធតែមានផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ និងភ្លាមៗទៅលើស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ច។ សម្រាប់ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចតូច និងបើកចំហដូចជាប្រទេសកម្ពុជា ការពិតនេះ គឺពិតជាងាយរងគ្រោះពីបញ្ហាខាងលើ។ ការធានាបាននូវសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ច មិនត្រឹមតែសំដៅលើការរក្សាកំណើនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែគឺសំដៅទៅលើការការពារអធិបតេយ្យភាព ការរក្សាស្ថិរភាពសង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ច និងការធានាការអភិវឌ្ឍជាតិរយៈពេលវែង។

* ហេតុអ្វីបានជាកម្ពុជាគួរចាប់ផ្តើមគិតឱ្យបានហ្មត់ចត់អំពីសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ច?

ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ ពោលគឺមុនការរាលដាលនៃងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ ប្រទេសកម្ពុជា
សម្រេចបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏គួរឱ្យស្ងើចសរសើរជាមធ្យមប្រហែល ៧% ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ កំណើន នេះបានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររាប់លាននាក់ចេញពីភាពក្រីក្រ ពង្រីកការអភិវឌ្ឍទីក្រុងនិងហេដ្ឋារចនាសម្ធ័នជាតិ និងទាក់ទាញការវិនិយោគពីបរទេសយ៉ាងច្រើន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ កម្ពុជានៅតែពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងលើមូលដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចតូចចង្អៀតដូចជា ឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ សំណង់ ទេសចរណ៍ និងកសិកម្ម។ ការពឹងផ្អែកនេះបានបង្កើតភាពងាយរងគ្រោះដែលអាចមើលឃើញកាន់តែខ្លាំងឡើង។

ចំណុចងាយរងគ្រោះទីមួយ គឺការពឹងផ្អែកខ្លាំងពេកលើវិស័យមួយចំនួន។ វិស័យវាយណភណ្ឌ កាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់មានចំនួនជាង៦០% នៃការនាំចេញសរុបរបស់កម្ពុជា ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាងាយរងគ្រោះនឹងផ្លាស់ប្តូរតម្រូវការពិភពលោក និងការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មសកល។ ការផ្អាកការបញ្ជាទិញសម្លៀកបំពាក់ក្នុងអំឡុងពេលមានជំងឺកូវីដ-១៩ បានបង្ហាញពីភាពផុយស្រួយនៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដែលមានការពឹងផ្អែកលើខ្លាំងលើវិស័យនេះ ដែលនាំឱ្យមានការបញ្ឈប់ការងារ និងការបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលជាតិយ៉ាងច្រើន។

ទីពីរ កម្ពុជាពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងលើបរទេសសម្រាប់ការវិនិយោគ ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ និងទីផ្សារអន្តរជាតិសម្រាប់នាំចេញ។ ជាឧទាហរណ៍ ប្រទេសចិននៅតែជាដៃគូវិនិយោគ និងពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់កម្ពុជា ខណៈដែលសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប ដើរតួជាគោលដៅសំខាន់សម្រាប់ការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់។ ចំណុចនេះអាចបង្កើតហានិភ័យជាប្រព័ន្ធក្នុងបរិបទនៃការប្រជែងគ្នារវាងសហរដ្ឋអាមេរិក-ចិន កាន់តែខ្លាំងនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ប្រសិនបើការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយកាន់តែកើនកម្តៅខ្លាំងទៅជាការកាត់ផ្តាច់សេដ្ឋកិច្ច ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់កំណើន និងស្ថិរភាព។

ទីបី កម្ពុជាជាប្រទេសដែលងាយរងគ្រោះដោយបញ្ហាបរិស្ថាន និងអាកាសធាតុ។ កសិកម្មដែលផ្តល់ការងារដល់ប្រជាជនកម្ពុជាជិតមួយភាគបីប្រឈមនឹងហានិភ័យកើនឡើងពីគ្រោះរាំងស្ងួត ទឹកជំនន់ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុមិនទៀងទាត់។ នៅពេលដែលការប្រែប្រួលអាកាសធាតុពិភពលោកកាន់តែខ្លាំងឡើង សន្តិសុខស្បៀង និងជីវភាពប្រជាជនរស់នៅតាមជនបទ អាចស្ថិតនៅភាពងាយរងគ្រោះ និងបះពាល់ជាខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ។

ជាចុងក្រោយ អស្ថិរភាពក្នុងតំបន់ និងជម្លោះព្រំដែន ហើយនាពេលថ្មីៗនេះជាមួយប្រទេសថៃ អាចរំខានដល់ពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែន លំហូរវិនិយោគ និងទំនុកចិត្តសាធារណៈ។ បើគ្មានភាពធន់នឹងសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំទេ សូម្បីតែជម្លោះតិចតួច ក៏អាចធ្វើឱ្យកម្ពុជាងាយធ្លាក់ចូលក្នុងភាពមិនប្រាកដប្រជានៃសេដ្ឋកិច្ច។

កត្តាទាំងនេះបញ្ជាក់ពីមូលហេតុដែលកម្ពុជាត្រូវតែចាប់ផ្តើមចាត់ទុកសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ច ជាអាទិភាពជាតិ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចតែមួយមុខមិនគ្រប់គ្រាន់ឡើង ការពង្រឹងភាពធន់ ការធ្វើពិពិធកម្ម អភិវឌ្ឍមូលធនមនុស្សនិងកម្លាំងពលកម្មជំនាញ និងកំណើនកម្លាំងផលិតភាព គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការរៀបចំគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ បើគ្មានការផ្លាស់ប្តូរបែបនេះទេ ចក្ខុវិស័យរបស់កម្ពុជាក្នុងការក្លាយជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសដែលប្រាក់ចំណូលខ្ពស់នៅត្រឹមឆ្នាំ២០៥០ នឹងនៅតែងាយរងគ្រោះ និងជួបឧបសគ្គច្រើនដោយសារភាពមិនប្រាកដប្រជានៃសន្តិសុខ និងសេដ្ឋកិច្ចសកល។

* យុទ្ធសាស្ត្រសំខាន់ៗសម្រាប់ការលើកកម្ពស់ភាពធន់ និងផលិតភាពសេដ្ឋកិច្ច

ការធ្វើពិពិធកម្ម គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ច។ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវតែកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើសម្លៀកបំពាក់ និងសំណង់ ដោយជំរុញឱ្យមានឧស្សាហកម្មកាន់តែទូលំទូលាយ។ អាទិភាពគួរតែត្រូវបានផ្តល់ទៅឱ្យការផលិតដែលមានតម្លៃខ្ពស់ ដូចជាគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក គ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត និងឧបករណ៍វេជ្ជសាស្ត្រ។ ឧស្សាហកម្មទាំងនេះមិនត្រឹមតែនាំមកនូវប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្កើតឱកាសសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍជំនាញ និងការផ្ទេរបច្ចេកវិទ្យាពីបរទេសមកកម្ពុជាផងដែរ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រទេសកម្ពុជាគួរតែប្រើប្រាស់សក្តានុពលកសិកម្មរបស់ខ្លួន ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្មកែច្នៃកសិកម្ម។ តាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរខ្សែសង្វាក់តម្លៃ ការផលិតអាហារ វេចខ្ចប់អង្ករកែច្នៃ និងការនាំចេញ
កសិផលផ្សេងទៀត កម្ពុជាអាចបង្កើនប្រាក់ចំណូលពីការនាំចេញ ដែលនឹងជួយដល់ស្ថិរភាពជីវភាពរស់នៅប្រជាជននៅតាមជនបទ។

សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល ក៏ផ្តល់នូវសក្តានុពលដ៏ធំសម្រាប់កម្ពុជាផងដែរ។ ជាមួយនឹងចំនួនប្រជាជនវ័យក្មេង និងមានចំណេះដឹងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា កម្ពុជាអាចប្រែក្លាយខ្លួនទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់សេវាកម្មឌីជីថល Fintech និងពាណិជ្ជកម្មតាមអេឡិចត្រូនិក។ ក្របខ័ណ្ឌបទប្បញ្ញត្តិគាំទ្រការវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឌីជីថល ការផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញបច្ចេកទេស និងឌីជីថល ក៏ជាការបង្កើតឱ្យមានកម្មវិធីសហគ្រិន ភាពអាចជួយកសាងអនាគតសេដ្ឋកិច្ច ដែលនឹងងាយចេញពីពាណិជ្ជកម្មបែបប្រពៃណីបន្តិចម្តងៗ។

ភាពធន់របស់សេដ្ឋកិច្ច ទាមទារឱ្យមានសមាហរណកម្មកាន់តែរឹងមាំទាំងក្នុងតំបន់ និងក្នុងស្រុក។ ប្រទេសកម្ពុជាគួរតែធ្វើឱ្យស៊ីជម្រៅនូវការធ្វើសមាហរណកម្មបស់ខ្លួននៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន និងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) ដែលផ្តល់នូវលទ្ធភាពទទួលបានទីផ្សារកាន់តែទូលំទូលាយ និងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ចម្រុះ។ ការធ្វើសមាហរណកម្មបែបនេះកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើដៃគូណាមួយ ហើយរីករាលដាលហានិភ័យនៅទូទាំងទីផ្សារជាច្រើន។ សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក ភាពធន់អាចត្រូវបានពង្រឹងដោយការវិនិយោគលើសន្តិសុខខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់។

ឧទាហរណ៍៖ ការធានាថា ប្រទេសកម្ពុជាមានលទ្ធភាពទទួលបានអាហារ ឥន្ធនៈ និងទំនិញសំខាន់ៗដែលអាចទុកចិត្តបាន នឹងជួយការពារខឿនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងអំឡុងពេលមានវិបត្តិ។ គោលនយោបាយដើម្បីពង្រឹងផលិតកម្មកសិកម្មក្នុងស្រុក ថាមពលកកើតឡើងវិញ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធភស្តុភារ នឹងកាត់បន្ថយភាពងាយរងគ្រោះដែលមានប្រភពពីខាងក្រៅ។

លើសពីនេះ កម្ពុជាគួរតែបង្កើតទុនបម្រុងជាយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ទំនិញសំខាន់ដូចជាអង្ករ ឥន្ធនៈ និងការផ្គត់ផ្គង់ផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ ដោយធានាបាននូវការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់វិបត្តិសកល ឬតំបន់នាពេលអនាគត។ កត្តាសំខាន់មួយទៀតក្នុងការធានាអនាគត់សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា គឺការលើកកម្ពស់ផលិតភាព។ កំណើនផលិតភាពនឹងឱ្យមានប្រាក់ឈ្នួលខ្ពស់ ការប្រកួតប្រជែងកាន់តែរឹងមាំ និងកំណើនប្រកបដោយនិរន្តរភាព។ ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅនេះ កម្ពុជាត្រូវតែវិនិយោគលើធនធានមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ជំនាញផ្ទាល់ខ្លួន។

ការធ្វើទំនើបកម្ម និងកំណែទម្រង់វិស័យអប់រំ គឺជាការចាំបាច់ដោយផ្តោតលើមុខវិជ្ជា STEM ពង្រីកការបណ្តុះបណ្តាលបែបឌីជីថល និងការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈ (TVET)។ កម្លាំងពលកម្មដែលបំពាក់ដោយជំនាញកម្រិតខ្ពស់ អាចសម្របខ្លួនទៅនឹងការផ្លាស់ប្តូរបច្ចេកវិទ្យា ទាក់ទាញការវិនិយោគ ដែលមានគុណភាពខ្ពស់ និងជំរុញការច្នៃប្រឌិត។ ភាពជាដៃគូជាមួយវិស័យឯកជន ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងស្ថាប័នអន្តរជាតិអាចជួយបណ្តុះបណ្តាលជាមួយនឹងតម្រូវការទីផ្សារការងារ។

ស្របគ្នានេះដែរ ប្រទេសកម្ពុជាគួរតែវិនិយោគលើការទទួលយកបច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍។ ការលើកទឹកចិត្តដល់ការធ្វើឌីជីថលូបនីយកម្មនៅគ្រប់ឧស្សាហកម្ម ជំរុញការស្រាវជ្រាវ និងការអភិវឌ្ឍ និងការផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តសម្រាប់ការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្ម (START UP) នឹងបង្កើនប្រសិទ្ធភាព និងការប្រកួតប្រជែង។ ឧទាហរណ៍ ការទទួលយកវេទិកាឌីជីថលក្នុងវិស័យកសិកម្ម អាចបង្កើនផលិតភាពដោយភ្ជាប់កសិករដោយផ្ទាល់ជាមួយទីផ្សារ ផ្តល់នូវការរបាយការណ៍ភ្លាមៗអំពីអាកាសធាតុទាន់ពេលវេលា និងកាត់បន្ថយភាពគ្មានប្រសិទ្ធភាពនៃខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់។

យុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់សន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ចអាចជោគជ័យបានទេ បើគ្មានអភិបាលកិច្ចរឹងមាំ។ កម្ពុជាត្រូវតែលើកកម្ពស់តម្លាភាព បទប្បញ្ញត្តិ និងប្រសិទ្ធភាពស្ថាប័ន ដើម្បីទាក់ទាញ និងរក្សាការវិនិយោគដែលមានគុណភាពខ្ពស់។ វិនិយោគិនទំនងជាប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះវិស័យក្រៅពីសម្លៀកបំពាក់ និងសំណង់ ប្រសិនបើពួកគេអាចដំណើរការក្នុងបរិយាកាសដែលមានតម្លាភាពផ្អែកលើច្បាប់ និងគោលនយោបាយពន្ធដារល្អ។ ការពង្រឹងវិធានការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងដំណើរការការិយាធិបតេយ្យក៏នឹងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកសាងភាពធន់នឹងសេដ្ឋកិច្ចផងដែរ។ ស្ថាប័នដែលមានប្រសិទ្ធភាពអាចគ្រប់គ្រងវិបត្តិបានប្រសើរជាងមុន អនុវត្តកំណែទម្រង់ និងសម្របសម្រួលគោលនយោបាយទូទាំងវិស័យ។

ទម្រង់ប្រជាសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា បង្ហាញទាំងបញ្ហាប្រឈមនិងឱកាស។ ជាមួយនឹងចំនួនប្រជាជនច្រើនជាងពាក់កណ្តាលដែលមានអាយុក្រោម៣០ឆ្នាំ កម្ពុជាមានកាលានុវត្តភាពច្រើន ដែលយុវជនអាចជួយជំរុញកំណើន ប្រសិនបើមានការបណ្តុះបណ្តាលបានល្អ និងទទួលបានឱកាសអភិវឌ្ឍខ្លួនបានបានត្រឹមត្រូវ។ យុវជនកម្ពុជាត្រូវតែត្រូវបានផ្តល់សិទ្ធិអំណាច និងឱកាសក្នុងការទទួលបានការសិក្សា និងអភិវឌ្ឍជំនាញលទ្ធភាពទទួលបានហិរញ្ញប្បទាន និងឱកាសសហគ្រិនភាព។ ការគាំទ្រដល់ការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្ម លើកកម្ពស់មជ្ឈមណ្ឌលច្នៃប្រឌិត និងជំរុញវប្បធម៌នៃការដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងចំណោមយុវជន អាចផ្លាស់ប្តូរសក្តានុពលប្រជាសាស្ត្រទៅជាកម្លាំង និងខឿនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាដ៏រឹងមាំ។ សន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ចលែងជាជម្រើសទៀតហើយ វាជាកត្តាចាំបាច់សម្រាប់អធិបតេយ្យភាព និងវិបុលភាពយូរអង្វែងរបស់កម្ពុជា។

មេរៀនក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ចាប់ពីជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ រហូតដល់ការផ្លាស់ប្តូរភូមិសាស្ត្រនយោបាយពិភពលោកបានគូសបញ្ជាក់ពីហានិភ័យនៃការពឹងផ្អែកខ្លាំងពេកទៅលើមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ ដែលមូលដ្ឋានឧស្សាហកម្មតូចចង្អៀត និងយន្តការគាំទ្រភាពធន់ខ្សោយ។ កម្ពុជាត្រូវតែងាកទៅរកគំរូសេដ្ឋកិច្ចដែលមានសុវត្ថិភាពជាងមុន ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅលើការធ្វើពិពិធកម្មភាពធន់ និងផលិតភាព ជាឧទាហរណ៍ដូចជាប្រទេសវៀតណាម ឬសិង្ហបុរី ជាដើម។

តាមរយៈការពង្រីកមូលដ្ឋានគ្រឹះសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ការវិនិយោគលើធនធានមនុស្ស និងបច្ចេកវិទ្យា ពង្រឹងសមាហរណកម្មក្នុងស្រុកនិងក្នុងតំបន់ និងការកែលម្អអភិបាលកិច្ច កម្ពុជាអាចកសាងសេដ្ឋកិច្ចដែលមានសមត្ថភាពទប់ទល់នឹងបញ្ហាប្រឈមនានាដែលកើតពីមជ្ឍដ្ឋានខាងក្រៅ និងអាចចាប់យកឱកាសថ្មីៗ។ ធ្វើដូច្នេះ កម្ពុជានឹងមិនត្រឹមតែការពារខ្លួនពីភាពមិនប្រាកដប្រជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្កើតផ្លូវមួយដោយខ្លួនឯងឆ្ពោះទៅរកគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ឆ្នាំ២០៣០ និង២០៥០ ប្រកបដោយនិរន្តរ៍ភាព និងពោរពេញទៅដោយមហិច្ឆតារបស់ខ្លួនផងដែរ។ សន្តិសុខសេដ្ឋកិច្ចក្នុងន័យនេះ មិនមែនគ្រាន់តែជាការការពារប្រឆាំងនឹងហានិភ័យប៉ុណ្ណោះទេ វាគឺជាការកសាងមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាដែលរឹងមាំ ធន់ និងវិបុលភាព៕