(សេអ៊ូល)៖ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ នៅថ្ងៃចន្ទ ទី២៥ ខែសីហា បាននិយាយថារូបលោកចង់ជួបមេដឹកនាំកូរ៉េខាងជើង លោក គីម ជុងអ៊ុន សាជាថ្មីនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥នេះ។ ថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅឯការិយាល័យពងក្រពើ នាឱកាសទទួលស្វាគមន៍ប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូង លោក Lee Jae Myung ដែលបំពេញទស្សនកិច្ចទៅកាន់សេតវិមាន ជាលើកដំបូងរបស់លោក លោក ត្រាំ បានលើកឡើងថា «ខ្ញុំចង់ជួបគាត់ (លោក គីម ជុងអ៊ុន) នៅក្នុងឆ្នាំនេះ។ ខ្ញុំរក​ឱកាសជួបលោក គីម ជុងអ៊ុន នៅពេលស័ក្តិសមនាពេលអនាគត»។ លោក ត្រាំបន្ថែមថាលោកផ្ទាល់ជឿជាក់ថារូបលោកមានគោលជំហរដូចគ្នាទៅនឹងលោក Lee ពាក់ព័ន្ធនឹងកូរ៉េខាងជើង នោះគឺគាំទ្រដំណោះស្រាយការទូតជាជាងការប្រឈមមុខដាក់គ្នា។

តែទោះជាបែបនេះក្ដី លោក Joel S. Wit ជាអ្នកជំនាញម្នាក់ខាងតំបន់អាស៊ី និងការសិក្សាពីសន្តិសុខមកពីមជ្ឈមណ្ឌល Stimson Center យល់ថាខណៈលោក ត្រាំ គិតត្រូវថាកិច្ចប្រជុំគឺជា មធ្យោបាយតែមួយគត់ដើម្បីដោះស្រាយភាពតានតឹងរវាងទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន និងទីក្រុងព្យុងយ៉ាង ប្រធានាធិបតីអាមេរិករូបនេះអាចនឹងខុស ប្រសិនបើលោកគិតថាលោក គីម នឹងយល់ព្រមជួបលោក ភ្លាមៗ។ ពីព្រោះស្ថានការណ៍ពិភពលោកសព្វថ្ងៃ បើធៀបទៅនឹងកាលពីឆ្នាំ២០១៨ ខុសគ្នាដាច់។ កូរ៉េខាងជើងក្នុងពេលនេះកំពុងបង្វែរការផ្តោតចេញឆ្ងាយពីការស្វែងរកទំនាក់ទំនងល្អប្រសើរជាមួយ សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីងាកទៅកសាងទំនាក់ទំនងជិតសិ្នទ្ធជាមួយគូសត្រូវធំ២របស់សហរដ្ឋអាមេរិក គឺចិន និងរុស្ស៉ី។ ការសម្រេចចិត្តរបស់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងក្នុងការបញ្ជូនអាវុធ និងកងទ័ពទៅជួយជា កម្លាំងដល់កងទ័ពរុស្ស៉ីក្នុងសង្រ្គាមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន ជាភស្តុតាងមួយបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ពីការទំនោរបែបនេះ។

ជាមួយការចាត់ទុកសហរដ្ឋអាមេរិកជាសត្រូវមួយដែលមិនអាចមានអ្វីមកកែប្រែបាន លោក គីម ជុងអ៊ុន បានពន្លឿនការដាក់ពង្រាយមីស៊ីលបំពាក់ក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរដែលអាចបំផ្លាញគោលដៅ ទាំងក្នុងតំបន់ និងទីក្រុងជាច្រើនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ការពង្រឹងសមត្ថភាពយោធារបស់កូរ៉េខាងជើងបែបនេះឯង បានបង្កទៅជាការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធក្នុងតំបន់ដោយកូរ៉េខាងត្បូង និងជប៉ុន បានងាកទៅរកការពង្រីកឃ្លាំងមីស៊ីលរៀងៗខ្លួន ចំពោះមុខការជជែកដេញដោលថាតើពួកគេគួរតែមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរដែរឬក៏យ៉ាងណា? ប្រឈមនឹងភាពតានតឹងដូចសព្វថ្ងៃ ការដើរខុសតែមួយ ជំហានអាចនឹងធ្វើឱ្យសង្រ្គាមនុយក្លេអ៊ែរផ្ទុះឡើងក៏ថាបាន។ លោក ដូណាល់ ត្រាំ កាលពីអាណត្តិទី១ជាប្រធានាធិបតីអាមេរិកធ្លាប់បានជួបលោក គីម ជុងអ៊ុន ៣លើក។ ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកវិភាគ បាននិយាយថាលោក គីម បច្ចុប្បន្នហាក់ខ្មឺតបន្តិចដោយសារតែទទួលបានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីរុស្ស៉ី ចាប់តាំងពីរូបលោកសម្រេចចិត្តបញ្ជូនទាហានកូរ៉េខាងជើងទៅជួយជាកម្លាំងដល់កងទ័ពរុស្ស៉ី ក្នុងសង្រ្គាមប្រឆាំងអ៊ុយក្រែន។

ជាការពិតណាស់ ការជំរុញឱ្យមានការទំនាក់ទំនង និងកិច្ចប្រជុំកំពូលតាមរយៈការទូតមិនមែនជារឿងមិនអាចទៅរួចនោះទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ វាមិនមែនងាយស្រួលដូចដែលលោក ត្រាំ ត្រូវបានគេមើលឃើញ ថាកំពុងគិតនោះឡើយ។ ការខកចិត្តរបស់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងចំពោះលោក ត្រាំ ក្នុងកិច្ចប្រជុំកាលពីឆ្នាំ២០១៨ នៅសិង្ហបុរី និង២០១៩ នៅវៀតណាម គួបផ្សំនឹងការស្ទាក់ស្ទើរក្រោយបរាជ័យនៃកិច្ចចរចា ជាង៣ទសវត្សរ៍មកនេះជាមួយអាមេរិក ព្រមទាំងទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធរបស់កូរ៉េខាងជើងជាមួយរុស្ស៉ី នឹងក្លាយជាបញ្ហាដ៏ស្មុគស្មាញរាំងស្ទះដល់ការជួបគ្នារវាងលោក ត្រាំ និងលោក គីម។ ក្នុងន័យនេះ លោក Joel S. Wit យល់ថាវានឹងទាមទារពេលវេលា ការអត់ធ្មត់ និងការបង្កើតលក្ខខណ្ឌអំណោយផលជាបន្តបន្ទាប់ដើម្បីបង្កើតឱ្យមានឱកាសជោគជ័យ។ តាមអ្នកជំនាញរូបនេះ សកម្មភាពដំបូង របស់លោក ត្រាំ មិនគួរជាការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលជាមួយលោក គីមនោះទេ តែគួរតែមានកិច្ចចរចាជាមួយរុស្ស៉ី និងចិនជាមុនសិន។ ការគាំទ្ររបស់រុស្ស៉ីចំពោះគំនិតផ្ដួចផ្ដើមណាមួយរបស់អាមេរិក ពិតជាមានសារៈសំខាន់ ក៏ព្រោះតែទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធរបស់ទីក្រុងមូស្គូជាមួយទីក្រុងព្យុងយ៉ាង។ ប្រសិនបើលោក ត្រាំអាចសម្របសម្រួលឱ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពបញ្ចប់សង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន នោះវាប្រៀបបានដូចជាការបើកទ្វារឆ្ពោះទៅរកការបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងរុស្ស៉ី ហើយបង្កើនកិច្ចការពិគ្រោះយោបល់ថាតើត្រូវធ្វើដូចម្ដេច សំដៅដោះស្រាយភាពតានតឹង ក្នុងតំបន់អាស៊ីបូព៌ា។ ដូចគ្នាដែរទោះជាទំនាក់ទំនងជាមួយកូរ៉េខាងជើងហាក់មិនឡើងមិនចុះក៏ដោយ ក៏ការគាំទ្ររបស់ប៉េកាំងចំពោះគំនិតផ្តួចផ្ដើមរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែមានសារៈសំខាន់ ដោយសារតែទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយជាមួយព្យុងយ៉ាង។

លោក Joel S. Wit បន្ថែមថាលោក ត្រាំ ក៏គួរតែកំណត់គោលដៅជាក់ស្ដែង និងទទួលស្គាល់ការពិតដែលកូរ៉េខាងជើងនឹងមិនអាចបោះបង់ចោលអាវុធនុយក្លេអ៊ែរឡើយ។ ដូច្នេះសហរដ្ឋអាមេរិកគួរតែ ផ្ដោតលើគោលដៅរយៈពេលខ្លីមួយផ្សេងទៀត គឺកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់នៃសង្រ្គាមនុយក្លេអ៊ែរ។ មួយវិញទៀត ដើម្បីបោះជំហានឆ្ពោះទៅរកកិច្ចចរចា លោក ត្រាំ គួរតែផ្អាកការបញ្ជូនយន្ដហោះចម្បាំង និងនាវាមុជទឹកប្រដាប់ដោយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរទៅកាន់ឧបទ្វីបកូរ៉េ បន្ធូរបន្ថយទណ្ឌកម្ម ក៏ដូចជាផ្អាកការធ្វើសមយុទ្ធយោធារួមគ្នាជាមួយសេអ៊ូល។ ការដាក់ទណ្ឌកម្មលើកូរ៉េខាងជើងទំនងជានឹងមិនមាន ប្រសិទ្ធភាពទេ ដោយសារតែការប្រឆាំងជំទាស់ពីចិន និងរុស្ស៉ី។ តែការដាក់សម្ពាធអតិបរមាប្រហែលជានៅតែចំាបាច់។ បានន័យថាលោក ត្រាំ អាចសម្លុតគំរាមដាក់ពង្រាយអាវុធនុយក្លេអ៊ែរតាក់ទិក ឡើងវិញទៅកាន់កូរ៉េខាងត្បូង ដែលនេះអាចនឹងប្រថុយឱ្យមានការរត់ប្រណាំងសព្វាវុធរឹតតែខ្លាំង ប៉ុន្តែក៏អាចក្លាយជាមធ្យោបាយការទូតមួយដែរ ក្នុងករណីអាមេរិកប្រើប្រាស់ «ការយល់ព្រមបញ្ឈប់ ការដាក់ពង្រាយ ជាថ្នូរទៅនឹងភាពរីកចម្រើនក្ក្នុងកិច្ចចរចា»។

សម្រាប់លោក Joel S. Wit ប្រសិនបើកូរ៉េខាងជើងកែប្រែចិត្ត ចង់ស្ដារទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង នោះលោក ត្រាំអាចក្លាយជាទីចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងធំពីពិភពលោក។ ដំណើរទស្សនកិច្ចណាមួយរបស់លោក ត្រាំ ទៅកាន់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងអាចនឹងក្លាយជាភស្តុតាងមួយនៃភាពវិជ្ជមានដែលប្រទេសទាំង២បង្ហាញពីឆន្ទៈចង់បញ្ចៀសសង្រ្គាម និងបិទបញ្ចប់សង្រ្គាមត្រជាក់មានអាយុកាលជាង៧០ឆ្នាំមកនេះក្នុងតំបន់អាស៊ីបូព៌ា។ សម្រាប់លោក ត្រាំ កិច្ចប្រជុំកំពូលណាមួយ នៅព្យុងយ៉ាងអាចនឹងក្លាយជាការទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ពីពិភពលោកមិនធ្លាប់មាន ហើយអាចឱ្យលោកឈោងដៃចាប់យកពានរង្វាន់ណូបែលសន្តិភាពដែលលោកចង់បានតាំងពីឆ្នាំ២០១៧មកម្ល៉េះ។ ក្រុមអ្នករិះគន់ និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអាមេរិកអាចនឹងរិះគន់លោក ត្រាំ ថាប្រកាន់ជំហរទន់ជ្រាយចំពោះជនផ្ដាច់ការ តែប្រជាជនអាមេរិកអាចនឹងគាំទ្រដល់កិច្ចប្រឹងប្រែងដែលបញ្ចៀសង្រ្គាមកុំឱ្យផ្ទុះឡើង ហើយគាំទ្រប្រធានាធិបតីម្នាក់ដែលអាចបង្កើតសន្តិភាព៕